We’ve updated our Terms of Use to reflect our new entity name and address. You can review the changes here.
We’ve updated our Terms of Use. You can review the changes here.

The Ballad of Misyroqua (Garage Live Sessions)

by Khatsouk Bashir & Vasil'ev Tamerlan

/
  • Streaming + Download

    Includes high-quality download in MP3, FLAC and more. Paying supporters also get unlimited streaming via the free Bandcamp app.
    Purchasable with gift card

      name your price

     

about

По древнему обычаю аталычества, ногайский князь отдаёт на воспитание своего новорождённого сына в кабардинскую семью из рода Мысрокъуэ. У Аталыка (воспитателя) есть родной сын, с которым Къан (воспитанник) растут как родные братья. Приходит время, и ногаец возвращается к своей семье, и пути героев песни расходятся.
Спустя годы у молодого ногайского князя угоняют лошадей. В погоне за конокрадами он успевает попасть стрелой в одного из них. Им оказался его молочный брат - Мысрокъуэ. Князь осознает весь ужас ситуации и не может поверить, что смертельно ранил своего брата.
Один из самых ярких образов в песне: «смешал кровь и молоко» (Шэмрэ лъымрэ зэхэскIаи).
В последней части песни князь спрашивает у Мысрокъуэ: «Что я теперь скажу нашим родителям, сестрам, твоей жене?»
Отвечая ему, Мысрокъуэ понимает, что рана смертельная и, что он умирает.
Князь отвозит тело своего брата родственникам, и пытается объяснить причину случившегося.
Последние строки песни описывают, как реагирует жена Мысрокъуэ на произошедшую трагедию. В безутешном горе она срывает с себя драгоценную одежду и украшения (ЩуӀэгъэфӀым щыжетӀэми, ПхъэвакъитӀыр зылъедзыр, Дыщэ пыӀэр бгым дедзэж, Дыжьын щӀыӀухэр къыречыр, Зичэтхъэжу къожажьэ…).
Песня дошла до нашего времени в том числе благодаря адыгам турецкой диаспоры. С ней мы познакомились еще во время работы над проектом «Yewari»(Бибарс Аппеш, Астемир Маршенкулов, Тамерлан Васильев, Башир Хацук). На одной из репетиций мы случайно скомбинировали гитару и апапшину: песня вдруг приобрела лирический характер с отсылкой к кантри. Так трагическая история Мысырокуэ проявилась в нашей записи как баллада.

Япэрей хабзэм къыхэкIыу нэгъуей хъаным и сабийр атэлыкъу Мысырокъуэхэ адыгэ унагъуэм ярита. Мысырокъуэхэ я сабиймрэ хъаным и къуэмрэ зэныбжьт, быдзышэкIэ зэкъуэшхэт, зэкъуэшым хуэдэуи къагъэхъуащ. Нэгъуейм и ныбжь щынэсым хабзэм ипкъ иту, я деж ягъэкIуэжащ.
Илъэс зыбжанэ дакIыри, Мысырокъуэр и щIалагъэм игъэгушхуэри нэгъуеижьым и шыр къыпихуну кIуащ. Ар къыпихуа нэужь, нэгъуеижьыр къыкIэлъыдэкIыри уIэгъэ ищIащ.
Щхьэщыхьэри къеупщIащ, узыщыщыр, жери. Мысырокъуэм сащыщщ щыжиIэм, нэгъуейр тхьэусыхащ: дауэ хъуа?! Мыр къызэмыхъулIам нэхъыфIтэ’Iэ жери. Уэрэ сэрэ дызэкъуэшщ, зы быдзышэ дездефащ.. Уэрэдым къыхощ мыпхуэдэу: «Шэмрэ лъымрэ зэхэскIаи».
Ди анэ-адэм, ди шыпхъухэм, уи щхьэгъусэм дауэрэ жесIэжыну? - жиIэу нэгъуеижьыр Мысырокъуэм щеупщIым, нэгъуейм къыгуроIуэр и къуэшыр уIэгъэ ищIам зэрилIыкIыр.
И хъыбарыр Mысырокъуэхэ я деж нэгъуеижьым ихьыжащ. И унагъуэм ягъеижу уэрэдыр еух.
Уэрэдыр архивым къыщынэмыщIа Тыркум щыпсэу адыгэхэм яхъума хъуащ. Уэрэдыр ттхыжауэ щытащ «Yewari» проектым (Апыщ Бибарс, Мэршынкъул Iэстемыр, Васильев Тэмерлан, ХьэцIыкIу Бэшир). Зы зэхуэс гуэрэм, мы уэрэдым IэпэпшынэкIэрэ гитаркIэрэ деуэн хуей хъури, пшынитIым я макъхэр зыхэту зэрыхъуар дигу ирихьат, кантри стилым ещхь хъуащ. ЕтIыуанэу ттхыжыну дытегушхуащ.

According to the ancient custom of atalism, the Nogai prince gives his newborn son to be raised in a Kabardian family from the Misyroqua clan. The teacher (ataliq) has a son, with whom the foster child (qan) grows up together, like a sibling. The time comes, and the young Nogai man returns to his family, so the paths of the heroes of the song diverge.
Several years later, the young Nogai prince's horses are being stolen. In pursuit of horse thieves, he manages to hit one of them with an arrow. It turned out to be his foster brother - Misyroqua. The prince realizes the horror of the situation, he cannot believe that he mortally wounded his foster brother.
One of the most striking metaphors in the song is “he mixed blood and milk” (Шэмрэ лъымрэ зэхэскIаи in Kabardian).
In the last part of the song, the prince asks Misyroqua: “What will I tell our parents, sisters, and your wife now?”.
Answering him, Misyroqua understands that his wound is fatal and that he is dying.
The prince takes his brother's body to his family and tries to explain the reason for what happened.
The last lines of the song describe the reaction of Misyroqua's wife to the tragedy. In inconsolable grief, she rips off her precious clothes and jewelry (ЩуӀэгъэфӀым щыжетӀэми, ПхъэвакъитӀыр зылъедзыр, Дыщэ пыӀэр бгым дедзэж, Дыжьын щӀыӀухэр къыречыр, Зичэтхъэжу къожажьэ…).

lyrics

Мысырокъуэр щӀалащэщи (рэ-ией, айрэ, рэией),
Ӏэщэ зыщтэм ядожьэ (ерией, Мысырокъуэ).

Ӏэщэ зыщтэм ядожьэри,
Хуэмыфащэм шыху макӀуэ.

Хуэмыфащэу шыху макӀуэр,
Нэгъуей шыбзыри къыпехур.

Нэгъуей шыбзыри къыпехури,
Къырехужьэри къожьэжыр.

Нэгъуеижьыр къыдопхъэрри,
Нэгъуей пхъэрари къэсащи.

Шагъындакъышэр ныредзэри,
ШытӀахъ редзэри еутӀыпщыр.

Япэ итыр щӀалащэти,
Яужь итри лӀыжьыщэщ.

Сэмэгурабгъушэр къытохуэри,
Ижьырабгъу хьэдэуэ йохуэхыр.

Щхьэщыхьэрэ еупщӀымэ,
- Узыщыщыр къызжеӀэ.

- Сызыщыщым сыт хуэпщӀэрэ?
Узыхуейр пщӀамэ ӀукӀыжӀэ.

Къигъазэрэ еупщӀымэ:
- КъызжомыӀэуэ мыхъуну.

Сызыщыщыр ныбжесӀэмэ,
Мысырокъуэм сащыщти.

- А зы Алэхьым сигъэунэхъури,
Шэмрэ лъымрэ зэхэскӀай.

КуэпкъыжьитӀым дыздытесу
БыдзыжьитӀым дыздефай.

Мысырокъуэу укъыщӀэмыкӀтэм,
Шы хакӀуэпщӀэм сыпыкӀынт.

Шы хакӀуэпщӀэр уфӀэмащӀэм,
Зы гъэ шыщӀэр теслъхьэнти.

Зы гъэ шыщӀэр уфӀэмащӀэм,
Къауц уанэри естынти.

Къауц уанэр уфӀэмащӀэм,
Тен джэдыгури теслъхьэнт.

Дианэр - диадэр къызэупщӀым,
Даурэ - даурэ жысӀыну?

- Дианэ - диадэр къывэупщӀым,
СыуӀэгъэфӀу сажеӀэ.

- Ди шыпхъу цӀыкӀухэр къызэупщӀым,
Даурэ - даурэ жысӀыну?

Ди шыпхъу цӀыкӀухэр къывэупщӀым,
СыуӀэгъейуэ сажеӀэ.

- ЩуӀэгъэфӀыр къыдэупщӀым,
Даурэ - даурэ жысӀэну?

- ЩуӀэгъэфӀыр къывэупщӀым,
СыщымыӀыжуэ сыжефӀэ.

Дианэ - диадэм щыжетӀэкӀэ,
ЗафыщӀыжу къожажьэ.

Ди шыпхъу цӀыкӀухэм щыжесӀэми,
Зачэтхъэжхэу къыщӀожхэр.

ЩуӀэгъэфӀым щыжетӀэми,
ПхъэвакъитӀыр зылъедзыр,
Дыщэ пыӀэр бгым дедзэж,
Дыжьын щӀыӀухэр къыречыр,
Зичэтхъэжу къожажьэ.

credits

released September 11, 2023

license

all rights reserved

tags

If you like The Ballad of Misyroqua (Garage Live Sessions), you may also like: